wtorek, 19 marca, 2024

Jest 12 maj 1364 r. Z inicjatywy króla Kazimierza Wielkiego otwarto Uniwersytet Krakowski – jedną z nielicznych w Europie uczelni. Jednak z chwilą śmierci króla w 1379 r. Uniwersytet przestaje istnieć.

Początek historii Collegium Maius w Krakowie rozpoczyna się 26 lipca 1400 r., kiedy król Władysław Jagiełło kupuje budynek (róg ulic św. Anny i Jagiellońskiej) i przeznacza na potrzeby Uniwersytetu. Pragnie  w ten sposób kontynuować dzieło rozpoczęte przez króla Kazimierza Wielkiego. W następnych latach do budynku Collegium Maius przyłączone zostają sąsiednie kamienice a całość przebudowano otaczając dziedziniec krużgankami.

W XV w. studentami byli nie tylko Polacy ale także Rusini, Litwini, Węgrzy, Niemcy, Czesi, Szwajcarzy, Anglicy, Niderlandczycy, Francuzi, Włosi, Hiszpanie, Tatarzy. W tamtym czasie uniwersytet słynął zwłaszcza z nauki prawa, matematyki i astronomii. Wśród studentów znalazł się Mikołaj Kopernik, który wpisał się na studia w 1491 r.

Jednym z najlepszych okresów uczelni był XV w.

Collegium Maius
Collegium Maius
Muzeum Collegium Maius
Muzeum Collegium Maius

W latach 1949-1964 przeprowadzono kompleksowy remont. Po jego zakończeniu otwarto  Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego. W jego wnętrzach można oglądać eksponaty przedstawiające historię krakowskiej uczelni.

Wchodzę na dziedziniec i przenoszę się w XV w.

Na parterze znajdowały się lektoria, czyli sale wykładowe. I piętro zajmowała biblioteka (Libraria), Izba Wspólna profesorów (Stuba Communis), skarbiec oraz lektorium teologów (dzisiejsza Aula). Mieszkania profesorów mieściły się na parterze oraz na I i II piętrze.

Dziedziniec
Dziedziniec Collegium Maius
Fragment budynku
Dziedziniec Collegium Maius
Dziedziniec Collegium Maius

Wchodzę na pierwsze piętro. Nad drzwiami wejściowymi do muzeum znajduje się zegar z 2000 r. Jest to czwarty zegar w historii Collegium Maius. O określonych godzinach mechanizm uruchamia muzykę wraz z pochodem postaci związanych z dziejami uczelni.

Wejście do muzeum Collegium Maius
Wejście do muzeum Collegium Maius

Nagranie zegara znalezione na youtube

 

Laibraria Collegium Maius to dawna biblioteka. Pomieszczenie wykorzystywane jest również współcześnie na ważne konferencje i spotkania profesorów.

Collegium Maius
Dawna biblioteka w Collegium Maius
Collegium Maius
Biblioteka

Stuba Communis kiedyś jadalnia i miejsce zebrań, obecnie pełni podobną rolę. Tak jak przed wiekami stoją tu trzy stoły ustawione w podkowę.

Collegium Maius
Wspólna Izba
Collegium Maius
Izba Wspólna

W skarbcu Collegium Maius prezentowane są cenne pamiątki uniwersyteckie. Takie sprzed stuleci ale również współczesne jak Oskar i Platynowe Lwy dla Andrzeja Wajdy.

 Collegium Maius
Skarbiec w Collegium Maius
Collegium Maius
Wystawa – skarbiec
Collegium Maius
Skarbiec

W dalszej części muzeum można zobaczyć mieszkania profesorów.

Collegium Maius
Mieszkanie w Collegium Maius

W muzeum znajduje się cenna kolekcja instrumentów astronomicznych.

Collegium Maius
Collegium Maius
Astrolabium z Niemiec XV w.
Astrolabium z Niemiec XV w.

Aula Jagiellońska  jest najstarszą salą wykładową Uniwersytetu. Wykorzystywana współcześnie na konferencje międzynarodowe, nadawanie najważniejszych uniwersyteckich wyróżnień, promocje habilitacyjne.

Aula Jagiellońska
Aula Jagiellońska

A jak się ubierał student przed wiekami?

Na przepisowe odzienie żaka składały się: kapuca na głowie, ewentualnie mycka, koszula zwana interulą, obcisłe spodnie, czarny lub czerwony serdak (kaftan z rękawami), długa, przewiązana w pasie tunika z czarnego sukna, którą w czasie promocji składano magistrom w podarunku oraz trepki. Nikt jednak nie twierdzi, że żacy przestrzegali obowiązujących przepisów – niejednokrotnie zakładali tuniki purpurowe lub szare zwane dzikimi, niebieskie, zielone, brunatne, żółte oraz podbite futrem, czyli szuby. Co odważniejsi nosili tuniki krótkie, z rękawami „przedziurawionymi i takimi, z których cała ręka wyłazi”. Stroili też mycki w złote pióra i wstążki, wycinali w różne kształty birety zakładane na egzaminy i uroczystości lub używali wełnianych czapek świeckich z ogonami spadającymi na uszy. Należy również zauważyć, że nie wszyscy studenci byli na tyle posażni, aby mogli kupić strój określony przepisami, dlatego chodzili w o wiele tańszym ubiorze świeckim. Nie do pominięcia jest jeden fakt: „i ubodzy i bogaci przekraczali ustawy o ubiorach – jedni z biedy, drudzy ze zbytku i elegancyi”. Nie pomagały liczne zakazy, upomnienia, sądy przed rektorem i kary pieniężne. Żakowska przekora, wyobraźnia i inwencja twórcza dawały o sobie znać na każdym kroku uniwersyteckiego życia.*

*Źródło: J. Ptaśnik, Obrazki z życia żaków krakowskich w XV i XVI wieku, Kraków 1900.

W  Krakowie jest wiele innych ciekawych muzeów. Wawel zna każdy, ale nie każdy wie, że można zwiedzić fragment murów obronnych. A w ich pobliżu, wejść do domu malarza Jana Matejki podpatrując jego sukcesy i trudne małżeństwo.

..Inne odwiedzone miejsca sprawdź na mapie.

Tags: ,

Related Article

Subscribe
Powiadom o
guest

0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments

We use cookies to ensure that we give you the best experience on our website.

SENIORKA Z PLECAKIEM

SENIORKA Z PLECAKIEM

0
Would love your thoughts, please comment.x