piątek, 29 marca, 2024

Od czasu do czasu bywam w Beskidzie Śląskim ale jakoś to miejsce związane z Zofią Kossak zawsze pomijałam.

Aby tam dojechać zjeżdżamy z drogi ekspresowej S1 w kierunku Brennej. Górki Wielkie położone są w malowniczym otoczeniu Beskidów, około 4 km od Skoczowa w powiecie cieszyńskim.

O Zofii Kossak-Szatkowskiej

Dwór Kossaków w miejscowości Górki Wielkie to miejsce związane z pisarką Zofią Kossak-Szatkowską, autorką znanych powieści, takich jak „Pożoga” (powieść biograficzna), „Dziedzictwo”, a także utworów dla dzieci np. „Kłopoty Kacperka góreckiego skrzata”.

Fundacja im. Zofii Kossak powołana została w 1998 r. a dwanaście lat później utworzyła Centrum Kultury i Sztuki „Dwór Kossaków”.

Spichlerz
Spichlerz

Zabudowania dworskie pochodzą z końca XVIII wieku. Rodzice Zofii Kossak wydzierżawili i wprowadzili się do dworu w 1922 r., pisarka przybyła tu rok później po śmierci męża, miała 34 lata. Dwa lata później ponownie wychodzi za mąż za oficera Wojska Polskiego Zygmunta Szatkowskiego.

Wraz z wybuchem II wojny światowej okupant zajmuje budynki a rodzina Kossaków jest zmuszona opuścić dwór. Zofia wraz z mężem wraca do Górek Wielkich w 1957 r. lecz wprowadza się w domu ogrodnika, gdzie mieszka do śmierci (09.04.1968 r.). Dwór spłonął w maju 1945 r.

Więcej o życiu i twórczości pisarki można przeczytać tutaj.

Dwór Kossakow
Dwór Kossaków

Zwiedzanie dworu

Obecnie dwór jest częściowo odbudowany. Wyremontowano środkową część przystosowując do celów kulturalnych i wystawienniczych. Skrzydła budynku pozostawiono w ruinie.

Dwór Kossaków
Po prawej spichlerz, na wprost dwór, po lewej stajnie przebudowane na schronisko młodzieżowe
Dwór z muzeum Zofii Kossak
Dwór Kossaków

Wewnątrz znajduje się wystawa poświęcona Zofii Kossak-Szatkowskiej. Ponieważ drzwi zastajemy zamknięte, odszukuję opiekuna w położonym obok schronisku. Okazuje się nią wnuczka pisarki mieszkająca w Wielkiej Brytanii, Pani Anna Fenby Taylor.

Wystawa jest niewielka, obejmuje zdjęcia i tablice z informacjami z życia pisarki. Można także kupić książki Zofii Kossak.

Na tyłach dworu znajduje się park, w którym odbywają się między innymi plenery malarskie. W centralnym miejscu parku stoi tablica upamiętniająca pisarkę ufundowana przez gminę Brenna.

Widok na ogród
Widok na ogród
Dwór od strony ogrodu
Dwór od strony ogrodu
Tablica pamiątkowa
Tablica pamiątkowa

Wśród zabudowań dworskich znajdowały się również stajnie i budynek lodowni służący do schładzania mleka. Obecnie w budynkach znajduje się hostel „Koss”.

Schronisko młodzieżowe
Schronisko młodzieżowe

Informacje praktyczne

Godziny otwarcia
> kwiecień – październik: od poniedziałku do niedzieli 9.00-17.00
> listopad – marzec: od poniedziałku do niedzieli 9.00-16.00
Cennik – wstęp wolny

Zwiedzanie muzeum w domu ogrodnika

W położonym tuż obok domu ogrodnika, gdzie pisarka wraz z mężem spędziła ostatnie lata życia, utworzono muzeum biograficzne obejmujące rękopisy, osobiste przedmioty, obrazy, meble i wiele innych.

Muzeum Zofii Kossak w domu ogrodnika jest oddziałem Muzeum w Cieszynie i godziny otwarcia są inne niż wystawa w Fundacji. W czasie naszego pobytu muzeum było nieczynne.

Dawny dom ogrodnika, obecnie muzeum pisarki
Dawny dom ogrodnika, obecnie muzeum pisarki

Informacje praktyczne

Godziny otwarcia
> poniedziałek i piątek: nieczynne
> wtorek-czwartek i sobota-niedziela: sprawdź godziny otwarcia na stronie muzeum
Cennik:
bilet normalny  5 zł
bilet ulgowy  3 zł

O harcerzach

Historia harcerstwa na terenie Polski, początkowo zwanego skautingiem, rozpoczyna się w 1910 r. Osiem lat później utworzono wspólną dla wszystkich zastępów organizację pod nazwą Związek Harcerstwa Polskiego.

Taka struktura potrzebowała instruktorów i takich zapewniały szkoły instruktorskie działające w Nierodzimiu, Buczu i Górkach Wielkich. Stanica w Górkach Wielkich powstała na terenie dzierżawionym przez ojca pisarki, Tadeusza Kossaka. Ośrodek jak na tamte czasy był nowoczesny, posiadał energię elektryczną, centralne ogrzewanie, bieżącą wodę, kanalizację.

Historia harcerstwa
Na końcu drogi znajduje się dawny Ośrodek Harcerstwa

W odległości 450 m od Dworu Kossaków odnajdujemy opuszczone i zdewastowane budynki stanicy harcerskiej. Zaskakuje mnie ich wielkość, bardziej spodziewałam się czegoś w rodzaju baraków. Harcerstwo zawsze kojarzyło mi się z prostotą, barakami, namiotami. A tu niespodzianka – trzy podpiwniczone wielkie budynki z tarasami.

Pierwszy po prawej to Dom Kursów… 

Historia harcerstwa - Dom Kursów
Dom Kursów
Historia harcerstwa - Dom Kursów
Boczne drzwi do Domu Kursów

…ten w środku o najciekawszej architekturze z przylegającą wieżą ciśnień to Dom Ogólny…

"Historia
"Historia
Historia harcerstwa
Wejście do budynku
Historia harcerstwa
Schody w Domu Ogólnym (zdjęcie wykonane przez wybitą szybę)
"Historia
"Historia

…trzeci, najdalej od bramy wjazdowej to Dom Zuchów.

Historia harcerstwa
W głębi Dom Zuchów
Historia harcerstwa - Dom Zuchów
Dom Zuchów

Na jednym z budynków zauważam małą tabliczkę z napisem „Projektował i kierował inż.-arch. B.Laszczka 1937”.

Historia harcerstwa
Projektant budynków

Więcej o historii harcerstwa można przeczytać na stronie Związku Harcerstwa Polskiego.

Po II wojnie światowej budynki mieściły sanatorium dla dzieci. Opuszczono je w 1999 r. i odtąd pozostają nieużytkowane.

Wielka szkoda, że obiekty niszczeją, że nikt nie znalazł pomysłu i pieniędzy na ich zagospodarowanie.

[Edit] W 2020 roku została powołana do życia Fundacja Stanica, której celem jest adaptacja budynków na cele edukacyjno-oświatowe.

[Edit] W 2021 Fundację Stanica zlikwidowano.

Co w pobliżu

W pobliżu odwiedziłam Skoczów, w w Beskidach „zdobyłam” Szyndzielnię. Trochę dalej warto zobaczyć Japoński Ogród w Pisarzowicach.

Inne miejsca które odwiedziłam zobacz na mapie.

Jeśli zechcesz czytać podobne artykuły, proszę zapisz się na mój newsletter. Będzie mi miło, jeśli dołączysz do grona pasjonatów podróży.

http://

 

.

Tags: ,

Related Article

Subscribe
Powiadom o
guest

16 komentarzy
najstarszy
najnowszy oceniany
Inline Feedbacks
View all comments
Julia
4 lat temu

Niestety w Polsce jest mnóstwo takich ciekawych miejsc, które powoli przeistaczają się w ruinę 🙁

Stokrotka
4 lat temu

Pięknie i bardzo mądrze zwiedzasz Seniorko z Plecakiem.
Moje uznanie.
Nie znam tamtych stron więc koniecznie muszę tam kiedyś pojechać.
Pozdrawiam Cię serdecznie

Ewa
4 lat temu

Ciekawa wyprawa, miejsce dla mnie nieznane …
Pozdrawiam 🙂

Urszula
4 lat temu

Dziękuję Ci za to, że przybliżyłaś postać pisarki i miejsce jej zamieszkania. To ciekawa postać i ciekawe dzieje. A miejsce znalazłaś niesamowite, choć rzeczywiście szkoda, że niszczeje stanica harcerska:)
Pozdrawiam:)))

hegemon
4 lat temu

W młodości przeczytałem chyba wszystkie jej książki. Miały one swój udział w tym, że wybrałem studia historyczne. Co ciekawe zawsze ją znałem, jako Kossak-Szczucką, a nie Szatkowską. Muszę kiedyś się tam wybrać.

Krzysztof
Krzysztof
4 lat temu

Dodam tylko, że stanica harcerska związana jest z postacią pedagoga Profesora Aleksandra Kamińskiego „Kamyka”… To właśnie w Górkach Wielkich, swoje ostatnie wakacje spędzili Alek, Zośka i Rudy – harcerze Szarych Szeregów, bohaterowie książki Aleksandra Kamińskiego „Kamienie na szaniec”.
To bardzo smutne, że miejsce tak znaczące dla naszej historii, gdzie formowały się serca i postawy tysięcy harcerzy, pozostaje w ruinie…

Piotr
4 lat temu

Ośrodek, stworzony myślą profesora Aleksandra Kamińskiego, harcmistrza ( Autora Trylogii Zuchowej i Kamieni na Szaniec, m.in.) to prawdziwe Serce Polskiego Harcerstwa. Od kilku lat harcerscy Instruktorzy z całej Polski i z Harcerstwa na Obczyźnie czynią starania przywrócenia harcerstwu Górek. Praktycznie zależy to dziś od Gminy Brenna, która ma zamiar Górki sprzedać. A można przecież przekazać Ośrodek harcerstwu. Korzyści z przywrócenia temu miejscu roli międzynarodowego ośrodka Skautingu z pewnością więcej przyniesie Brennej pożytku niż trochę pozyskanych ze sprzedaży środków. Jest już silny Ruch harcerskich wolontariuszy wokół Górek. Trzeba tylko szybko i skutecznie działać! Droga Gmino Brenna, pomóż Harcerstwu odzyskać najważniejsze dla… Czytaj więcej »

Gabriela
Gabriela
4 lat temu

Witam… widzę, że zawitałaś w moje bliskie tereny… Kossakówkę odwiedzam często… przeważnie latem, bo plenery, bo warsztaty, bo spotkania z ciekawymi ludźmi… Pani Ania stara się o wszelkie ciekawe imprezy, by przyciągnąć rzesze wczasowiczów i miejscowych… występy wspaniałych ludzi i spektakle odbywające się pod gołym niebem w ciepłe późne wieczory lubię najbardziej. O Harcówkę również zahaczam, gdy rowerem pędzę do Brennej… oj, to już chyba 12 lat gdy wkradałam się do sanatoryjnego ogrodu i zaglądałam w okna… teraz dobrze, bo można wchodzić spacerując… kiedyś zamknięte na cztery spusty zawsze było. Lubię tamtejsze klimaty… Pozdrawiam i życzę ciekawych miejsc, których jeszcze… Czytaj więcej »

We use cookies to ensure that we give you the best experience on our website.

SENIORKA Z PLECAKIEM

SENIORKA Z PLECAKIEM

16
0
Would love your thoughts, please comment.x