Park Mużakowski położony jest nad Nysą Łużycką po obu stronach granicy polsko-niemieckiej. Teren jest ogromny, mimo to, poruszając się pieszo, zobaczyłam jego centralną część oraz co nieco tych odleglejszych. Zaczęłam od polskiej części parku, potem przeszłam na stronę niemiecką, zwiedziłam zamek, a na koniec wróciłam do Polski przez Bad Muskau.
W treści wpisu:
- o parku i jego twórcy
- co zobaczysz w zamku
- kim była Machbuba
- garść informacji praktycznych
Park Mużakowski jest częścią Parku Krajobrazowego „Łuk Mużakowa” chroniącego wniesienia moreny czołowej. W tym pagórkowatym krajobrazie Pückler założył park krajobrazowy, który okazał się unikatem na skalę światową.
Jak to było z Pücklerem i Parkiem Mużakowskim
Hermann von Pückler-Muskau (1785-1871) był ekscentrykiem, awanturnikiem, podróżnikiem i kobieciarzem. Kiedy był nastolatkiem ojciec miał z nim sporo kłopotów, więc kilkukrotnie zmieniał mu szkoły, chcąc ukrócić poczynania syna. Trafił nawet do zakładu wychowawczego dla trudnych chłopców, gdzie w ramach obowiązków miał uprawiać działkę. Tylko że prace ogrodowe okazały się jego wielką pasją.
W końcu książę Hermann ożenił się i odziedziczył posiadłość Muscau, gdzie zaczął tworzyć własny park. Chciał stworzyć raj na ziemi. Robił to przez 30 lat z takim zapałem, że w końcu zbankrutował. Posiadłość sprzedał ale szczęśliwie dla parku, ponieważ kolejni właściciele kontynuowali dzieło Pücklera. Dopiero II wojna światowa i ustanowienie granicy polsko-niemieckiej na Nysie Łużyckiej doprowadziła do podziału i zaniedbania parku, a zabudowania uległy całkowitemu lub znacznemu zniszczeniu.
Pückler swą pracę określał jako „malarstwo przyrody„. W wyniku tego powstało dzieło sztuki w naturze, które wpisano na Listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO.
Zwiedzanie Parku Mużakowskiego
Na terenie Parku Mużakowskiego zobaczysz majestatyczne drzewa i połacie łąk, jeziorka, rzeki i mostki oraz wiele ścieżek dla piechurów i rowerzystów. Dotarcie pieszo w dalsze jego krańce wyłącznie dla wytrwałych i mających dużo czasu.
Park jest ogromny, ma ponad 750 ha. Po polskiej stronie znajduje się większa część obszaru parku (ok. 500 ha), po niemieckiej centralna część z zabudowaniami (ok. 200 ha). W części niemieckiej parku znajduje się kilka budynków, m.in.: Nowy i Stary Zamek, folwark zamkowy.
Park krajobrazowy i ogród
Pierwsze prace w Parku Mużakowskim ruszyły w 1815 r. Pückler przemyślał każdy jego fragment oraz doskonale wykorzystał naturalną rzeźbę krajobrazu. Tutaj trzeba rozkoszować się naturą i szukać pięknych widoków.
Książe stworzył przestrzeń w której człowiek czuje się dobrze. Uważany jest za prekursora nowoczesnego projektowania krajobrazu. Swoją wizję opisał w książce „Szkice o ogrodnictwie krajobrazowym”, a zasady w niej zawarte są aktualne do dzisiaj.
Jeden z bardziej znanych cytatów z książki „Szkice…”:
Najwyższy stopień ogrodowej sztuki krajobrazu zostaje osiągnięty tylko tam, gdzie wydaje się być ona znów wolną naturą w swojej najszlachetniejszej formie.
Zwiedzanie zaczynam od części polskiej ale dosyć szybko przechodzę mostem nad Nysą Łużycką na stronę niemiecką. Charakterystyczny Nowy Zamek widać już z polskiej strony.
Czym bliżej zamku, tym park bardziej przybiera formę ogrodu. Łąki zamieniają się w krótko przystrzyżone trawniki, pojawiają się ozdobne krzewy i kwiaty rosnące na rabatach oraz wokół stawu.
Dzięki pofałdowanemu terenowi, z różnych części parku roztaczają się piękne pejzaże ze potokami i stawami. Po stronie niemieckiej można przejechać się dorożką.
Zwiedzanie Nowego Zamku
Pod koniec II wojny Zamek został spalony przez Armię Radziecką. To co oglądamy obecnie jest rekonstrukcją wcześniejszej budowli. Zamek z zewnątrz wygląda ciekawie, z wieloma dekoracjami i fryzami, lecz wewnątrz prawie nic nie zachowało się z dawnego wystroju.
W Nowym Zamku urządzono wystawę poświęconą Pücklerowi, właścicielowi i twórcy Parku Mużakowskiego. Jednak w salach prawie nie ma eksponatów. Głównie wypełniają je tablice z tekstami, ilustracje, reprodukcje listów, szkice. Nie licz też na odtworzone pałacowe sale, bo takich nie ma. Zrekonstruowano tylko gabinet Pücklera.
Zwiedzanie rozpoczynam od wysłuchania historii Pücklera w mini-kinie. Aby uruchomić dźwięk, pociągnij sznur w drzwiach kina, a przy ławce wybierz język polski.
Dalej przechodzę przez kolejne sale słuchając audioprzewodnika. Wiedzę można poszerzyć czytając lub wysłuchując rozmieszczone w salach teksty i nagrania.
Masz przy sobie żeton? Ten który otrzymałaś w kasie razem z biletem? Na trasie zwiedzania wrzuć go do specjalnej maszyny, która wydrukuje dla ciebie list miłosny od kochliwego Pücklera, po niemiecku.
Książę utrzymywał szeroką korespondencję, często wysyłał po kilka listów dziennie. Na wystawie dowiedziałam się, że w Bibliotece Jagiellońskiej w Krakowie znajduje się 80 tys. kart korespondencji Pücklera.
Atrakcją w trakcie zwiedzania jest przejazd bryczką w jednej z sal, która przesuwa się między kolejnymi tablicami. W taki wygodny sposób wysłuchuję dalszego ciągu historii.
Zwiedzanie kończę kawą na zamkowym balkonie.
Mnie wystawa się podobała, ale wiedziałam czego się spodziewać. Osoby, które oczekują pięknych pałacowych komnat mogą być rozczarowane.
Z moich obserwacji: w kasie pracowały Niemki, w zamkowej kawiarni Polki.
Otwarte: od 1 kwietnia do 31 października od 10.00 – 18.00;
Bilety: normalny 8 €, ulgowy 4 € (brak zniżek dla seniorów); w cenie audioprzewodnik po polsku;
Szczegóły sprawdź na www.muskauer-park.de
Miasteczko Bad Muskau
Do Łęknicy, gdzie się zatrzymałam, wracałam nie parkiem ale przez Bad Muskau (Mużaków), który do 1945 r. wraz z Łęknicą był jednym miastem.
Bad Muskau to niewielka zadbana miejscowość. Główną ulicą dotrę do mostu drogowego nad Nysą Łużycką i Łęknicy, ale wcześniej zaglądam na rynek i kilka uliczek z przyjemną zabudową.
Jako ciekawostkę wspomnę, że przy głównej drodze, blisko siebie znajdują się dwa kościoły: ewangelicki i katolicki. Łączy je alejka apostołów – są to posadzone wzdłuż ścieżki tuje, które podpisano imionami Apostołów. Kościoły znajdują się na dawnym cmentarzu, gdzie zachowało się trochę starych nagrobków, m.in. Machbuby.
Ciekawostka
Machbubę (pochodziła z Etiopii) kupił Pückler na targu niewolników w Egipcie i przywiózł do swojego zamku. Dziewczyna po kilku miesiącach zmarła prawdopodobnie na gruźlicę, miała około 13-15 lat. Mimo tak młodego wieku, być może nie zdając sobie z tego sprawy, wniosła duży wkład w opracowanie pierwszego słownika Oromo (plemię w Etiopii). Zanim zmarła spisano pieśni, które recytowała, a było ich prawdopodobnie 163. „Żywa biblioteka” jak ktoś o niej powiedział. Pieśni były podstawą dla tłumacza w przygotowaniu słownika.
Przekraczam most graniczny i wkraczam w inny świat. Wzdłuż głównej drogi ciągną się stoiska z wszelakim „dobrem” rozlewając się na pobliskie uliczki. Ta część Łęknicy to targowisko.
Informacje praktyczne
- Zwiedzanie zajęło mi cały dzień, nie spieszyłam się. Jeśli chcesz zajrzeć tylko do centralnej części parku, powinny wystarczyć 2 godziny.
- Wstęp do Parku Mużakowskiego jest bezpłatny.
- Jeśli chcesz zobaczyć większą część parku, zrób to na rowerze. Dotrzesz do bardziej odległych punktów parku i zobaczysz ukryte w zieleni budowle i zachowane pamiątki.
- Na terenie parku znajdują się dwa lokale gastronomiczne: w zamku Schloss Cafe, w folwarku Cafe Vorwerg. Obie oferują nie tylko kawę i desery, możesz również zjeść coś obiadowego.
Co dalej
Koniecznie przejdź się ścieżkami po Geoparku Łuk Mużakowa w Łęknicy z kolorowymi jeziorkami. Zajrzyj do Zielonej Góry z winnicą u podnóża Palmiarni i „zdobądź” najwyższy szczyt województwa lubuskiego Górę Żarską. A jeśli pojedziesz w kierunku województwa dolnośląskiego, poświęć trochę czasu na zobaczenie Zamku w Kliczkowie.
Inne miejsca które odwiedziłam zobacz na mapie.
Jeśli zechcesz czytać podobne artykuły, proszę zapisz się na mój newsletter. Będzie mi miło, jeśli dołączysz do grona pasjonatów podróży.
