O Janie Matejko słyszeli chyba wszyscy. Ten najwybitniejszy polski malarz dzieł historycznych całe życie związany był z Krakowem.
Odwiedziłam jego dom rodzinny przy ulicy Floriańskiej 41, obecnie znajdujący się pod zarządem Muzeum Narodowego w Krakowie. Jan urodził się w tym budynku. Po ślubie zamieszkał z żoną na ul. Krupniczej lecz po kilku latach odkupił od rodzeństwa budynek i przeniósł się na Floriańską, do swojego domu rodzinnego. W muzeum obejrzymy pamiątki po artyście, jego rodzinie oraz bliskich znajomych.
Życie prywatne Jana Matejki
Jan urodził się w 1838 roku jako dziewiąte dziecko. Państwo Matejkowie mieli ich jedenaścioro. W dzieciństwie nie zaznał ciepła rodzinnego, ojciec był bardzo surowy, matka zmarła gdy miał 7 lat.
Mimo nieprzychylności ojca w wieku 13 lat rozpoczął naukę w Szkole Sztuk Pięknych. Jan od najmłodszych lat przejawiał talent artystyczny lecz do innych przedmiotów nie miał głowy. Do tego problemy finansowe oraz wada wzroku (krótkowzroczność) niejednego zniechęciłyby do nauki. Jan jednak był bardzo ambitny i pracowity. Już jako 10-letni chłopiec zarabiał drobne kwoty między innymi kopiując herby. W 1858 roku otrzymał stypendium i wyjechał na studia do Monachium a następnie do Wiednia.
W 1960 roku wrócił do Polski i od tego momentu zaczyna zarabiać konkretne kwoty na sprzedaży obrazów i rycin.
Mając 26 lat, w 1864 roku ożenił się z 18-letnią Teodorą. Jan osobiście zaprojektował jej suknię ślubną.
Matejkowie mieli pięcioro dzieci: Tadeusza, Helenę, Beatę, Jerzego oraz Reginę, która zmarła jako niemowlę.
Żona pozowała malarzowi do większości obrazów historycznych, to ona jest na obrazach jako Bona Sforza czy Barbara Radziwiłłówna.
Jednak Jan nie miał z nią łatwego życia, była kłótliwa, egoistyczna, z byle powodu urządzała karczemne awantury.
Teodora jako młoda kobieta zachorowała na cukrzycę, którą wtedy leczono głodówkami. W tym czasie bardzo przytyła. Niedotlenienie mózgu spowodowane częstymi omdleniami doprowadziły do choroby umysłowej.
Życie zawodowe Jana Matejki
Jan Matejko zyskał sławę nie tylko w Polsce. Został doceniony przez międzynarodową społeczność, zdobył liczne nagrody. 2 września 1880 roku złożył wizytę w domu Matejki sam cesarz austriacki Franciszek Józef I.
Matejko był niezwykłym artystą ale słabym biznesmenem. Swoje dzieła w znacznej części rozdał lub sprzedał za bezcen. Do problemów finansowych przyczyniła się także Teodora żyjąc ponad stan.
Artysta miał duży wkład w ochroną zabytków w Krakowie. Brał udział w pracach konserwatorskich między innymi Sukiennic i Wawelu. Według projektu artysty wykonano polichromię wnętrz kościoła Mariackiego.
Wielu przyszłych artystów uczyło się od Matejki, m. in. Józef Mehoffer, o którym wspomniałam we wpisie “Turek i dzieło Józefa Mehoffera”.
Jan Matejko zmarł z powodu pęknięcia wrzodu żołądka w wieku 55 lat, Teodora zmarła 3 lata później w wyniku powikłań choroby cukrzycowej. Żadne z ich dzieci nie miało potomka.
Co ciekawego w pobliżu?
Parę kroków od domu Jana Matejki warto zwiedzić pozostałości murów obronnych Krakowa. Albo na chwilę oderwać się od zabytkowego Krakowa i wyruszyć na górę Chełm z pobliskich Myślenic.
Inne miejsca które odwiedziłam zobacz na mapie.
