Sławków to nieduża miejscowość położona w powiecie będzińskim, województwo śląskie. Przez miasto przepływa Biała Przemsza i właśnie jedna z atrakcji o której wspomnę jest związana z tą rzeką.
We wpisie:
- kładki spacerowe
- ruiny zamku
- obiad w Austerii
Informacje ogólne
Nazwa miasta podobno pochodzi od imienia Sławko, legendarnego rycerza który założył osadę. Odkrycia archeologiczne potwierdziły obecność grodu już w VIII w. Nie wiadomo dokładnie kiedy Sławków otrzymał prawa miejskie, bo taki akt zaginął, ale w dokumencie z 1286 r. Sławków nazywany jest miastem.
Przez wiele stuleci miasto było pod zarządem biskupów krakowskich. Okres szczytowego rozwoju przeżyło około XIII wieku. Sławków znajdował się na szlaku handlowym z Krakowa do Wrocławia, poza tym eksploatowano tu złoża ołowiu i srebra. Kolejne dwa wieki to upadek miasta, kilka najazdów oraz wielki pożar, który prawie całkowicie je zniszczył.
Miasto powoli podniosło się ze zniszczeń. W kolejnych wiekach nastąpił rozwój górnictwa, a w XIX w. uruchomiono zakład walcowniczo-odlewniczy, którego pozostałości obejrzę w trakcie spaceru.
Atrakcje Sławkowa
Rynek i okoliczne ulice
Zwiedzanie zaczynam od rynku. Trudno mówić o starówce Sławkowa, ponieważ po wielokrotnych pożarach niewiele pozostało z dawnej drewnianej zabudowy, jednak w centrum zachował się średniowieczny układ. Rynek częściowo otaczają zabytkowe budynki, ale najciekawszym jest drewniana Austeria. Na środku dosyć dużego rynku o wymiarach 114 x 114 m znajduje się ratusz z początku XX w., w którym mieści się Urząd Miasta. Jest jeszcze stylowa studnia.
Zaglądam jeszcze w kilka okolicznych ulic. Przy ulicy Biskupiej i Małym Rynku można zobaczyć kilka zabytkowych drewnianych domów.
Austeria
Znajdująca się na rynku Austeria wymaga specjalnego wyróżnienia. Jest unikatowym i zwracającym uwagę budynkiem w Sławkowie.
Austeria to dawne określenie karczmy o wysokim standardzie, gdzie można było również przenocować. Nie wiadomo dokładnie z jakiego roku pochodzi, ale już wcześniej stał w tym miejscu inny budynek. Czy był karczmą? – nie wiadomo. Badania wykazały, że fundamenty i piwnice pochodzą z XIII w. Natomiast na belce obecnego budynku wyryto rok jego remontu, lecz jest trudny do odczytania. Niektórzy widzą 1701 r. inni 1781 r.
Jaka by data nie była, od tamtego czasu niewiele tu zmieniono. Obiekt ma 380 m2 powierzchni. Pomieszczenia od frontu przeznaczone były na karczmę, skąd szeroką sienią przechodziło się położonej z tyłu wozowni i stajni. Jako ciekawostkę można wspomnieć, że w sierpniu 1697 r. ucztował tu król August II Mocny.
Budynek i w obecnych czasach pełni funkcje gastronomiczne jako restauracja Austeria.
Kościół p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego
Warto podejść do kościoła Podwyższenia Krzyża Świętego położonego przy ulicy Kościelnej, oddalonego o 200 metrów od Rynku. Świątynię wybudowano w połowie XIII w. w stylu romańsko-gotyckim, ale w późniejszych wiekach rozbudowano. Wystrój kościoła to głównie późny barok.
Ruiny zamku
Ruiny zamku biskupów krakowskich z XIII w. znajdują się przy ulicy Staropocztowej (300 m od Rynku).
Ciekawostką jest, że zamek odkryto nie tak dawno, bo w trakcie prac archeologicznych prowadzonych w latach 1983 – 1990. Wcześniej było tu wzniesienie zwane „zamczyskiem”. Odsłonięte pozostałości budowli okazały się cennym zabytkiem – jednym z najstarszych murowanych obiektów w południowej Polsce.
Jednak nie znając historii miejsca, trudno się zachwycać budowlą. Niewiele z niego przetrwało, właściwie to tylko resztki niewysokich murów. Zamek obchodzę wokoło. Jest jeszcze niewysoka platforma widokowa. I to by było tyle.
Wstęp bezpłatny.
Kładki spacerowe nad bagnami
Sławków ma ciekawą atrakcję przyrodniczą – ścieżkę nad bagnami Białej Przemszy. Można tu dojść z rynku (600 m) lub podjechać samochodem na parking przy Miejskim Ośrodku Kultury. Trasa jest pętlą liczącą 1,5 km długości przyjmując za punkt początkowy i końcowy parking przy MOK.
Zanim dojdę do właściwej ścieżki mijam Park Doliny Białej Przemszy. Nad przepływającą rzeką utworzono kompleks rekreacyjno-wypoczynkowy, na który składa się m.in. plac zabaw dla dzieci, plaża, tężnia solankowa, kilkanaście okazów skał z opisami, ścieżka sensoryczna.
Przechodzę przez mostek nad Białą Przemszą, mijam boisko i w wchodzę na ścieżkę nad bagnami, którą częściowo poprowadzono po drewnianych kładkach. O tej porze roku (sierpień) teren raczej przypomina łąkę, bardziej bagniście będzie wiosną.
Najpierw przekraczam kanał i mijam kapliczkę św. Trójcy. Przechodzę obok dawnej huty o czym informuje tablica. Trudno ją zobaczyć, ponieważ relikty huty porosła roślinność.
Dalej przyjemny spacer prowadzi nad kanałem Walcowni. Podchodzę do zabudowań dawnego zakładu walcowniczo-odlewniczego, aby spojrzeć na pozostałe budynki: halę główną, budynki mieszkalne, dawny magazyn.
Zakład Walcowni i Giserni (odlewnia) powstał nad rzeką Białą Przemszą w latach 1825-1826 jako inwestycja rządu Królestwa Polskiego. Był drugim pod względem wielkości na terenie ówczesnej Polski. Zakład usytuowano nad kanałem o długości 500 metrów, którym doprowadzano wodę konieczną do poruszania kół napędzających walce. Produkowano głównie blachę cynową dla pokryć dachowych oraz wielkogabarytowe odlewy żeliwne. Walcownia miała połączenie wodne z portem rzecznym w Niwce, obecnej dzielnicy Sosnowca, dokąd spławiano wyroby. Zakład zamknięto w 1888 r.
Powrót do punktu wyjścia prowadzi szerokim szlakiem pieszo-rowerowym.
Gdzie zaparkować
Sławków jest niedużą miejscowością, więc i z parkowaniem nie powinno być problemu, ale aby nie tracić czasu na szukanie podpowiadam trzy lokalizacje:
- Rynek. Najlepsze miejsce aby zwiedzić centrum, ruiny zamku i zajrzeć do Austerii.
- Parking przy kościele (skrzyżowanie ul. Legionów Polski i ul. Kościelnej). Spory parking na kilkadziesiąt samochodów. Do rynku 200 m, do ścieżki prowadzącej na kładki spacerowe 700 m.
- Parking przy Miejskim Ośrodku Kultury (na końcu ulicy Młyńskiej). Najlepszy do wyjścia na kładki. Przejdziesz mostkiem nad rzeką Biała Przemsza i dalej ścieżka poprowadzi cię nad kanał Walcowni i spacerowe kładki.
Gdzie na obiad
Restauracja Austeria – trzeba zajrzeć choćby dlatego, że niełatwo posilić się podobnym historycznym drewnianym budynku. W tygodniu restauracja oferuje zestawy dnia w cenie 35 zł.
Co dalej
W pobliżu odwiedź Olkusz, którego rozwój podobnie jak Sławkowa, związany był z kopalniami ołowiu i srebra. W pobliskim Jaworznie pospacerujesz i odpoczniesz w nieczynnych kamieniołomach. Jeden z nich to Park Gródek, drugi nazwano GEOstrefa. Albo wybierz się do Siewierza, który jak Sławków, leży na terenie powiatu będzińskiego.
Inne miejsca które odwiedziłam zobacz na mapie.
Jeśli zechcesz czytać podobne artykuły, proszę zapisz się na mój newsletter. Będzie mi miło, jeśli dołączysz do grona pasjonatów podróży.