Muzeum „Dworek Mikołaja Reja” w Nagłowicach prezentuje wystawę biograficzno-literacką poświęconą pisarzowi. Budynek w którym urządzono muzeum powstał w na przełomie XVIII/XIX w. i nie jest oryginalnym domem Reja – ten nie przetrwał do naszych czasów.
Biografia Reja (krótka)
Mikołaj Rej urodził się w 1505 roku w miejscowości Żurawno na Ukrainie, w zamożnej rodzinie szlacheckiej. Lata młodzieńcze spędzał na polowaniach i łowieniu ryb. Do nauki się nie kwapił a czas spędzony na Akademii Krakowskiej podsumował w swej biografii: „poznałem co to dobre towarzystwo”.
W końcu ojciec wysłał Mikołaja na dwór magnata Andrzeja Tęczyńskiego. Tam wreszcie przyszły pisarz nabrał ogłady towarzyskiej, uczył się literatury, ortografii i w efekcie został sekretarzem Tęczyńskiego.
W wieku 26 lat ożenił się z Zofią Kościeniówną, z którą miał ośmioro dzieci.
Dobra żona jest dar Boży. Ona szczęście domu mnoży
Rej nie potrafił „usiedzieć w miejscu”, uczestniczył w sejmach, zakładał w swych dobrach szkoły i zbory, wciąż zmieniał miejsca pobytu, zdobywał nowe majętności. Był bardzo ruchliwy, dowcipny i towarzyski ale też porywczy i kłótliwy. Jako jeden z pierwszych poetów pisał wyłącznie w języku polskim, choć dobrze znał powszechny wtedy język łaciński.
A niechaj narodowie wżdy postronni znają, iż Polacy nie gęsi, iż swój język mają.
Jego najbardziej znanym dziełem jest utwór o trochę przydługim tytule: „Krótka rozprawa między trzema osobami Panem, Wójtem a Plebanem, którzy i swe, i innych ludzi przygody wyczytują, a takież i zbytki i pożytki dzisiejszego świata”. Fragment utworu:
Miły wójcie, cóż się dzieje,
Aboć się ten ksiądz z nas śmieje!
Mało śpiewa, wszytko dzwoni,
Msza nie była jako łoni.
Mikołaj Rej był utalentowanym człowiekiem, jednak pisał prostym, codziennym językiem. Jego błyskotliwe teksty pozwalają przypuszczać, że było to zamierzone. Mimo, że był w jakimś stopniu samoukiem, dobrze znał dzieła europejskich twórców.
Rej jako zamożny szlachcic sprawnie zarządzał swoim majątkiem, był też posłem na sejm, angażował się w reformę Rzczypospolitej. Zmarł w wieku 64 lat.
Bo acz rozum z człowiekiem się rodzi, lecz snadź go więcej z ćwiczenia przychodzi.
Jeśli jesteś zainteresowany bardziej szczegółowym życiorysem pisarza zajrzyj tutaj.
Wszystkie cytaty pochodzą z utworów Mikołaja Reja.
Zwiedzanie dworku
Dworek Mikołaja Reja znajduje się w otoczeniu parku z zabytkowymi drzewami m.in. dębami, które podobno pamiętają czasy pisarza. Spacerując po parku napotkamy trochę zaniedbany staw z kładką i altaną. Naprzeciwko wejścia do dworku ustawiono popiersie Reja.
Wystawę poświęconą pisarzowi przygotowano w kilku salach na parterze. Eksponaty związane są głównie z twórczością Reja, choć jest trochę przedmiotów z późniejszych wieków. W gablotach i na tablicach umieszczono fragmenty utworów Reja oraz zapiski z jego życiorysu. Z ciekawostek wymienię zeznanie podatkowe Reja.
Spróbuj odczytać reprodukcje oryginalnych tekstów Reja drukowanych lub napisanych własnoręcznie. Są też takie uwspółcześnione i zapisane czytelną dla nas czcionką.
Próżno kąpiesz z wierzchu ciało, jeśli wewnątrz co przywrzało.
Wśród reprodukcji odszukaj zapiski księdza Józefa Wereszczyńskiego. Dowiesz się z nich o upodobaniach kulinarnych pisarza, choć niektórzy twierdzą, że ksiądz przesadził w swej wypowiedzi. Rej przyjeżdżał do ojca wspomnianego księdza na polowania i w gościnę. Poniżej krótki fragment:
…pudło śliw jako korzec krakowski, miodu praśnego pół rączki, ogórków surowych wielkie nieckółki, grochu w strączkach cztery magierki, na każdy dzień na czczo to zawżdy zjadał. A potem…
A potem sobie doczytaj co jeszcze zwykł jadać i popijać pan Rej.
Informacje praktyczne
Planując zwiedzanie muzeum przygotuj się na czytanie, wtedy spędzisz w dworku około godziny. Jeśli interesuje cię tylko oglądanie eksponatów, opuścisz dworek w ciągu kilku minut.
Lokalizacja: Muzeum „Dworek Mikołaja Reja”, ul. Kacpra Walewskiego 7, Nagłowice (województwo świętokrzyskie). Jadąc drogą nr 78 przez Nagłowice zobaczysz drogowskaz do muzeum. Po zjechaniu w lokalną drogę, po 200 metrach, napotkasz niewielkim parking.
Kawiarenka. Możesz zakupić kawę lub herbatę (tylko i nic więcej) i usiąść przy jednym z kilku stolików na tarasie urządzonym z boku budynku.
Godziny otwarcia: codziennie od 8.00/9.00 – 16.00/17.00 w zależności od dnia tygodnia i sezonu. Szczegóły tutaj.
Bilety: normalny 5,00 zł; ulgowy 3,00 zł.
Zobacz też
Skoro jesteśmy już w temacie pisarzy i poetów, może pomyśl o odwiedzeniu Marii Dąbrowskiej w Russowie, Marii Konopnickiej w Suwałkach, Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego w miejscowości Pranie lub Zofii Kossak w Górkach Wielkich.
Inne miejsca które odwiedziłam możesz zobaczyć na mapie.
Jeśli zechcesz czytać podobne artykuły, proszę zapisz się na mój newsletter. Będzie mi miło, jeśli dołączysz do grona pasjonatów podróży.
