Ostrów Tumski czyli wyspa katedralna – zwiedzanie tego miejsca to sięganie korzeni powstania państwa polskiego. Odrestaurowane budowle oraz nowoczesne muzeum Brama Poznania przybliżą nam te czasy.
Trochę historii
Na przełomie VIII i IX wieku powstał na Ostrowie Tumskim gród obronny, który stał się jednym z głównych ośrodków państwa Piastów. To właśnie tutaj odbył się chrzest Polski. Zbudowano Katedrę, w której pochowani są Władcy Polski z dynastii Piastów.
Jak znaczącym i zamożnym był książę Mieszko I świadczy m. in. murowany z kamienia dwukondygnacyjny pałac książęcy. W tamtych czasach na tym terenie budynki mieszkalne budowano wyłącznie z drewna.
Zwiedzanie
Wyspa katedralna znajduje się w ramionach Warty, przy czym węższe ramię nazwano Cybina. Pierwsze ślady pobytu ludzi na tym terenie datuje się na XII-X w. p.n.e.
Zwiedzanie rozpoczynam od Bramy Poznania ICHOT (ul. Gdańska 2).
Brama Poznania ICHOT
Brama Poznania ICHOT (Interaktywne Centrum Historii Ostrowa Tumskiego) jest nowoczesną, multimedialną ekspozycją prezentującą dzieje wyspy katedralnej i tworzenia się państwa polskiego. Nie ma tu muzealnych eksponatów.
Interaktywne Centrum Historii Ostrowa Tumskiego umiejscowiono nad Cybiną, lecz nie na wyspie ale po jej drugiej stronie. Budynek z Ostrowem Tumskim połączono oszkloną kładką.
Do muzeum wchodzę przez szczelinę między dwoma betonowymi blokami. Wejście sprawia wrażenie przeciskania się między ścianami, a przez jej przeszkloną ścianę widzę najstarszą w Polsce katedrę położoną na wyspie.
W kasie muzeum odbieram audioprzewodnik, który oprowadza mnie po wystawie. Dodatkowo w poszczególnych salach mam do dyspozycji wirtualne księgi, okulary stereoskopowe, monitory dotykowe. Dzięki nim wraz z archeologami odkrywam przeszłość Ostrowa Tumskiego, uczestniczę w chrzcie księcia Mieszka I.
Wchodzę też na dach budynku, skąd jest świetny widok na wyspę i katedrę.
Na stronie Bramy Poznania czytam: „Zwiedzając Bramę Poznania, poznajemy własną historię i fakt, że jesteśmy u siebie.”
Rezerwat Archeologiczny Genius loci
Rezerwat Archeologiczny Genius loci (ks. Ignacego Posadzkiego 3) odkrywa konstrukcje wałów grodowych. Dzięki pracom archeologów dowiedzieliśmy się, że jak na ówczesne czasy, gród był bardzo nowoczesny i tętniący życiem.
Zwiedzanie rozpoczynam od obejrzenia filmu przybliżającego dzieje tego miejsca. Następnie po szklanej podłodze przechodzę do sali z głębokim wykopem. Widać w nim pozostałości wczesnośredniowiecznych fortyfikacji. Oglądam pozostałości dawnych umocnień grodowych oraz znalezione przedmioty.
Muzeum Archidiecezjalne
Muzeum Archidiecezjalne (ul. Lubrańskiego 1) mieści się w budynku pierwszej wyższej uczelni w Poznaniu założonej w XVI w.
Wystawa stała to przede wszystkim zabytki sakralne od XIV – XIX w. Obejrzałam monstrancje, rzeźby, szaty liturgiczne, obrazy. Ale można też zobaczyć meble i przedmioty użytkowe.
Szczególnie cennym przedmiotem jest Miecz św. Piotra. Miecz podobno był tym, którym Piotr podczas pojmania Jezusa na Górze Oliwnej obciął ucho Malchusowi. Według przekazu, po decyzji przyjęcia chrześcijaństwa, papież przysłał księciu Mieszkowi I relikwie miecza św. Piotra. Ze Stolicy Apostolskiej przywiózł go Jordan ustanowiony pierwszym biskupem Polski. Czy rzeczywiście ten miecz trzymał w ręku Piotr?
Poniższe informacje dotyczące miecza przeczytałam w ulotce dostępnej w muzeum:
Podjęte badania potwierdziły, że jest to bardzo stary przedmiot, lecz nie określono daty wykonania. Faktem jest, że w czasach Jezusa Żydzi byli pod panowaniem rzymian i nie mogli nosić broni. Natomiast miecz mógł być tasakiem (analiza ikonograficzna) do krojenia mięsa i ryb. Piotr był rybakiem.
Bazylika Archikatedralna św. Apostołów Piotra i Pawła
Katedrę wybudowano w 968 r., wtedy gdy Polska przyjęła chrzest i jednocześnie założono pierwsze biskupstwo. Świątynię wielokrotnie niszczono. Do dnia dzisiejszego pozostały z niej tylko relikty, które można zobaczyć w podziemiach a także grobowce pierwszych władców oraz baptysterium. Po II wojnie światowej świątynia została odbudowana w stylu gotyckim.
Cennym zabytkiem świątyni jest wielki ołtarz wykonany na przełomie XIV-XV wieku. Kościół otacza 12 kaplic, a najcenniejszą z nich jest XIX-wieczna Złota Kaplica, w której znajduje się sarkofag oraz pomnik Mieszka I i Bolesława Chrobrego.
Instalacja Palatium Mieszka I i Dobrawy
Gdzie znajdował się pałac Mieszka I i jego żony Dobrawy? W miejscu gotyckiego kościoła pw. NMP, usytuowanego naprzeciwko katedry.
Aby upamiętnić miejsce pałacu Mieszka I i jego żony Dobrawy, wykonano instalację ze szkła artystycznego. Instalacja, wysokości 60 cm, odwzorowuje zarys pałacu oraz niewielkiej książęcej kaplicy. Palatium był prawdopodobnie pierwszym świeckim kamiennym obiektem wybudowanym za czasów Mieszka I.
Kościół pw. NMP można wewnątrz zwiedzić po wcześniejszym umówieniu się w Genius loci. Szczegóły tutaj.
Informacje praktyczne
Bramę Poznania, Genius loci i Muzeum Archeologiczne można zwiedzić w ramach jednego biletu:
– normalny 28 zł,
– ulgowy 19 zł.
Do każdego z wymienionych miejsc można wejść w ramach odrębnego biletu. Cennik sprawdź na stronie www:
– Brama Poznania
– Rezerwat Archeologiczny Genius loci
– Muzeum Archidiecezjalne
Godziny otwarcia:
– Brama Poznania: wt.-pt. 9.00-18.00, sb.-nd.10.00-19.00, poniedziałek nieczynne;
– Genius loci: wt.-cz. 10.00-16.00, pt.-sb. 10.00-18.00, nd. 10.00-15.00, poniedziałek nieczynne;
– Muzeum Archidiecezjalne: wt.-pt. 11.00-15.00/16.00, sb. 11.00-15.00, poniedziałek nieczynne;
Zabytki Ostrowa Tumskiego można zwiedzać a audioprzewodnikiem – zapytaj w Bramie Poznania.
Katedra otwarta jest codziennie: dla turystów od 9.00-16.00/17.00; dla modlących się od 7.00-16.00/19.00 w zależności od sezonu.
Gdzie dalej
Jeśli jesteś zainteresowany początkami państwa polskiego odwiedź Gniezno i Kalisz. Tam również odnajdziesz ślady powstawania Polski.
Inne miejsca które odwiedziłam zobacz na mapie.
Jeśli zechcesz czytać podobne artykuły, proszę zapisz się na mój newsletter. Będzie mi miło, jeśli dołączysz do grona pasjonatów podróży.
