Szydłów zwany jest stolicą śliwki. Ale miejscowość odwiedziłam dla jego interesujących zabytków, chociaż śliwkowe przysmaki również zakupiłam.
W treści wpisu:
- dużo zabytków na małej powierzchni
- skarb Szydłowa – fantastyczne polichromie
- śliwkowe zagłębie, największe w Polsce
Szydłów jest siedzibą gminy w powiecie staszowskim, województwo świętokrzyskie. Położony jest na Pogórzu Szydłowskim, będącym częścią Wyżyny Kieleckiej.
Trochę z historii miasta
Pod względem historycznym Szydłów leży w Małopolsce, w dawnej ziemi sandomierskiej. Wieś była własnością królewską. W 1329 r. król Władysław I Łokietek nadał Szydłowowi prawa miejskie, a 26 lat później jego syn król Kazimierz Wielki wybudował murowany kościół, który istnieje do dzisiaj. Oprócz kościoła król nakazał również wybudować zamek i otoczyć miasto murami.
Przez Szydłów przebiegał mniejszy szlak handlowy, co pozwoliło na rozwój rzemiosł, głównie kowalstwa, bednarstwa, siodlarstwa i kotlarstwa. W późniejszych latach miasto zasłynęło z produkcji sukna co wpłynęło na rozwój krawiectwa, powstały cechy czapników, szewców i wielu innych. O zamożności miasta może świadczyć to, że w 1528 r. wybudowano wodociągi oraz łaźnie miejskie.
W XVII w. rozpoczął się stopniowy upadek miasta. Pożary, wojny, zaraza oraz niewłaściwe rządy spowodowały wyludnianie się Szydłowa. Po rozbiorach Polski miasto znalazło się w zaborze austriackim, a później w granicach Królestwa Polskiego. W czasie II wojny Szydłów został w znacznym stopniu zniszczony. Po wojnie odbudowany.
Atrakcje Szydłowa
Tą niewielką miejscowość w ciągu ostatnich lat coraz częściej odwiedzają turyści. A jest co zobaczyć na jej niedużym terenie. Ponadto Szydłów otaczają sady śliwkowe, więc o śliwkach też będzie.
1. Mury obronne
Pierwsze co zobaczysz dojeżdżając do Szydłowa to potężne mury obronne. Zachowały się w czterech odcinkach o długości 700 metrów (oryginalne miały 1,2 km), ale ze względu na nieduże centrum, ma się wrażenie że otaczają prawie całą miejscowość. W murze znajdowały się trzy bramy: Krakowska, Opatowska i Wodna, z których zachowała się tylko Krakowska. Ileż to lat temu było, kiedy rodzinną Syreną wjechaliśmy przez tą właśnie bramę na teren Szydłowa. Teraz przekraczam ją pieszo. Obok bramy można wejść na mury.
2. Stare Miasto
Najważniejszy jest rynek, obszerny, dawniej pełniący rolę placu handlowego. Otaczają go budynki tylko częściowo zabytkowe. Mimo wszystko te współczesne w miarę dobrze komponują się ze starszymi. Może dlatego, że to niskie prywatne domy, a nie betonowe bloki jak w niektórych większych miastach. A jeśli zechcesz poczuć się jak złoczyńca, wejdź do klatki ustawionej na placu. Z rynku wybiegają brukowane uliczki mające swój dawny klimat.
W poniedziałkowe popołudnie jest tu bardzo spokojnie, niewielu przechodniów, a zwiedzających spotkałam tylko w zamku.
3. Zamek
W trakcie budowy teren zamku oddzielono od miasta murem wewnętrznym. Do obecnych czasów zachowała się rezydencja królewska, Skarbczyk i budynek bramny.
Rezydencja królewska jest ruiną, chociaż po ostatnim remoncie obiekt zadaszono. Składa się z dwóch części – reprezentacyjnej i komnaty królewskiej. Król Kazimierz Wielki przebywał tu aż 17 razy. Prosta bryła budowli pokazuje jak wyglądały w średniowieczu rezydencje królewskie, bo przez wieki nikt się nim specjalnie nie interesował i nie przekształcił w pałac. Wewnątrz można obejrzeć komnatę królewską, a w przyziemiu piece hypokaustyczne służące do ogrzewania sali tronowej ciepłym powietrzem.
Po przeciwległej stronie dziedzińca znajduje się budynek zwany Skarbczykiem. Został wybudowany później (XV w.) na miejscu dwóch wież obronnych. Ulokowano w nim Muzeum Zamków Królewskich, gdzie prezentowanych jest 10 makiet zamków wykonanych w technologii 3D. Jest wśród nich kilka zamków polskich ale też m.in. pałac w Awinionie czy Wyszehradzie.
Ciekawe są również figury znanych osób z XIV i XV w. I nie są to zwyczajne manekiny ale wykonane na specjalne zamówienie, odwzorowujące jak najwierniej szczegóły strojów, zapinek, płaszczy oraz wyglądu. Materiały na ubrania były specjalnie dobrane. A zobaczymy m.in. Kazimierza Wielkiego, Władysława Jagiełłę i jego córkę Jadwigę Jagiellonkę.
4. Kościół św. Władysława
Kościół św. Władysława, to ten wybudowany na polecenie króla Kazimierza Wielkiego. Znajduje się w obrębie murów obronnych, nieopodal rynku i jako jedyny zabytek Szydłowa został wzniesiony z cegły, nie z wapiennych kamieni.
Dla mnie ciekawe było rozwiązanie konstrukcyjne wewnątrz – dwa filary stojące na środku budowli. Taką konstrukcję widziałam może w kilku świątyniach. Obecnie chyba utrudnia poruszanie się po niej. Obok kościoła znajduje się dzwonnica wybudowana kilka wieków później, mająca formę baszty obronnej.
5. Synagoga
W mieście znajdowała się spora gmina żydowska, po której pozostała synagoga. Dojście do niej prowadzi alejką przy której ustawiono rzeźby noblistów i nie tylko. Obok znanych osób jest też zbój Szydło, który według legendy przyczynił się do powstania miasta.
Legenda mówi, że podczas jednego z rozbojów zbój Szydło schwytano. W zamian za życie został zobowiązany za swoje zrabowane kosztowności wybudować osadę i tam uczciwie spędzić resztę życia. Zbój wywiązał się z obietnicy i na jego pamiątkę wioskę nazwano Szydłów.
Ale wróćmy do synagogi, którą zbudowano w XVI w. co czyni ją jedną z najstarszych i najlepiej zachowanych w Polsce. Do zwiedzania jest sala modlitw, w której zgromadzono kolekcję judaików m.in. świeczniki, jady, księgi.
6. Kościół pw. Wszystkich Świętych
Kościół pw. Wszystkich Świętych umieściłam pod koniec listy ponieważ znajduje się poza fortyfikacjami. Ale to perełka miasta. Z zewnątrz nic nie zapowiada tego co kryje wnętrze, a tam zobaczyłam całe ściany pokryte fantastycznymi polichromiami sprzed 650 lat. Przedstawiają sceny z Nowego Testamentu i są Biblią opowiedzianą w obrazkach np. sceny pasyjne, sceny przedstawiające grzechy, gdzie grzech symbolizowany jest przez zwierzę. W średniowieczu czytać umieli nieliczni, więc w taki sposób starano się przekazać historie zawarte w Biblii.
Pod posadzką odkryto krypty z pochówkami, ale te czekają dopiero na badania archeologiczne.
Na placu kościelnym, chyba już dosyć dawno, ustawiono drewniane figury Apostołów. Nie wiem jaki był zamysł artysty ale szczególnie dwóch „odpoczywających” apostołów wywołuje uśmiech na twarzy. Choć raczej długo tam nie poleżą ponieważ próchnienie jest w stadium zaawansowanym.
7. Ruiny szpitala i kościoła Św. Ducha
Poza murami przy cmentarzu można obejrzeć ruiny szpitala i kościoła Św. Ducha. Obiekt powstał w XVII w. jako szpital dla ubogich i starców. Świątynia została zniszczona w II połowie XIX w., natomiast szpital funkcjonował jako przytułek do 1944 r.
8. Zagłębie śliwkowe
Kiedy w okolicy Szydłowa zaczęto uprawiać śliwki dokładnie nie wiadomo, ale już z XIV wieku są zapiski, które mówią o płaceniu podatków od ogrodów. Obecnie Gmina Szydłów jest największym zagłębiem śliwkowym w Polsce. Uprawia się ponad 40 odmian śliw, z których część przeznaczana jest do suszenia. Za lokalny produkt uważa się wędzoną śliwkę szydłowską – pycha, smakuje inaczej jak tylko suszona.
Na rynku w starym ratuszu powstało Muzeum Śliwki, ale tego nie zwiedziłam. Natomiast w lokalnym sklepie oraz w punktach informacji turystycznej do nabycia są m.in. śliwki wędzone, śliwki w czekoladzie, powidła, śliwki w oliwie lub winie, konfitury.
Co roku w lato odbywa się Święto Śliwki. Na imprezie oczywiście można skosztować dań i wyrobów ze śliwką w roli głównej.
Informacje praktyczne
Na wstępy do zwiedzanych obiektów można zakupić bilet łączony, który obejmuje: Zamek i Muzeum Zamków Królewskich, Synagogę, Kościół Wszystkich Świętych, Kościół pw. Św. Ducha i Szpital.
Można również kupić bilet do jednego obiektu.
Bilet łączony: normalny 35 zł, ulgowy 25 zł.
Godziny otwarcia: codziennie 9.00/10.00 – 17.00/18.00 (listopad-marzec 8.00-16.00).
W sezonie Kościół pw. Wszystkich Świętych otwierany jest o pełnych godzinach.
Szczegóły sprawdź na www.odkrywaj.szydlow.pl
Co dalej
Koniecznie zajrzyj do Kielc, stolicy województwa świętokrzyskiego oraz Sandomierza. Z bliższych miejsc zwiedź ogromne ruiny zamku Krzyżtopór. A jeśli będziesz mieć po drodze obejrzyj Grodzisko Stradów – pozostałości po plemieniu Wiślan.
Podobnie jak w Szydłowie, mamy w kraju kilka miast otoczonych murami obronnymi jak np. Lwówek Śląski, Byczynę albo piękny Zamość.
Inne miejsca które odwiedziłam zobacz na mapie.
Jeśli zechcesz czytać podobne artykuły, proszę zapisz się na mój newsletter. Będzie mi miło, jeśli dołączysz do grona pasjonatów podróży.
