Piaseczno w województwie mazowieckim? Przecież tam nic ciekawego nie ma. Z tego „nic ciekawego” wyszedł wpis. Czy warto tu przyjechać, oceńcie sami.
Do Piaseczna pojechałam aby odwiedzić znajomą. Wspólnie odkrywałyśmy to co pozostało z wielkiej historii miasta.
W treści wpisu:
- nowoczesne Muzeum Piaseczna
- kim była Cecylia hr. Plater-Zyberkówna
- i jeszcze kilka ciekawostek
Piaseczno jest obecnie miastem powiatowym, położonym w sąsiedztwie warszawskiego Ursynowa i 17 km od centrum stolicy.
Trochę historii Piaseczna
Pierwsze wzmianki o Piasecznie sięgają XIII w. Swą nazwę wzięło od położenia na piaszczystych gruntach nad rzeką Jeziorką. Znajdowało się na szlaku handlowym między Warszawą a Czerskiem co wpłynęło na jego rozwój. Pozostałością z tamtych czasów jest duży rynek, który był miejscem targów i jarmarków do 1964 r.
Jako, że Piaseczno leżało „pod bokiem królów”, w ciągu stuleci otrzymało wiele przywilejów. Było też miejscem rezydencji królewskiej. Taka powstała w I połowie XVIII w. ale została bezpowrotnie zniszczona podczas powstania kościuszkowskiego. W XIX w. miasto połączono z Warszawą szosą oraz kolejką wąskotorową co również przyczyniło się do jego rozwoju.
Jeśli chcesz zgłębić historię miasta zajrzyj na Portal Informacyjny Piaseczna. A jeszcze lepiej wybierz się do niedawno otwartego Muzeum Piaseczna, gdzie w nowoczesny sposób wyeksponowano ocalałe pamiątki oraz przypomniano te już nieistniejące np. królewską rezydencje z pięknym ogrodem.
Zwiedzanie Piaseczna
Piaseczno ma bogatą historię na co wpłynęło w głównej mierze położenie blisko Warszawy. W miejscowości kwitł handel, kupcy i delegacje zmierzały do Warszawy, nieopodal toczyły się bitwy i powstania. Te akurat powodowały zniszczenia, jednak mimo to miasto się rozwijało.
Z jego historią najlepiej zapoznać się w Muzeum Piaseczna, a później wyruszyć na spotkanie z nielicznymi zachowanymi zabytkami. W mieście zamieszkiwała też spora grupa Żydów, więc odnajdziemy również ślady po tej społeczności.
Muzeum Piaseczna
Ładny budynek dawnej plebanii, przypominający dworek, obecnie mieści Muzeum Piaseczna. Byłyśmy mile zaskoczone nowoczesną i ciekawą ekspozycją a także jednymi z pierwszych zwiedzających, ponieważ muzeum otwarto 2 tygodnie przed naszą wizytą.
Muzeum ulokowano na trzech poziomach: w piwnicy, na parterze i poddaszu. Zwiedzanie rozpoczynamy od piwnicy, gdzie prezentowane są najstarsze dzieje miasta. Na parterze zapoznajemy się z okresem od czasów książąt mazowieckich do końca XIX w. Na poddaszu znajdują się dzieje Piaseczna od XX w. po współczesność.
Godziny otwarcia: w sezonie letnim: wt.-pt. 10.00-17.00, sb.-nd. 11.00-18.00,; poniedziałek nieczynne.
Wstęp: bilet normalny 10 zł, ulgowy 6 zł;
Sprawdź tutaj czy coś się nie zmieniło.
Muzeum planuje włączyć w swoje struktury jeszcze dwa budynki: dworek Poniatówka w Piasecznie i Dom „Zośki” w Zalesiu Dolnym (obecnie część Piaseczna).
Rynek, ratusz i kościół św. Anny
Po obejrzeniu muzeum udajemy się na zwiedzanie miasta rozpoczynając od dużego rynku. Jego sporą część stanowi wyłączony z ruchu plac ozdobiony fontanną. Wokoło ulokowało się kilka kawiarni i restauracji. Budynki otaczające rynek są raczej mało interesujące – współczesne lub przedwojenne. Na ich tle wyróżnia się ratusz oraz dawna plebania, obecnie Muzeum Piaseczna.
Murowany ratusz wybudowano w stylu klasycystycznym w I połowie XIX w. Wcześniejsze drewniane budynki spłonęły a wraz z nimi dokumenty przechowywane w miejskim archiwum. We frontową ścianę wmurowano herb miasta, którego elementem jest wizerunek barana na czerwonym tle. Zwróć też uwagę na nietypowy element – półksiężyc umieszczony na wieży.
Skąd półksiężyc na wieży ratusza?
W 1777 r. do Warszawy zmierzał Numan-Bej, poseł tureckiego sułtana. Ostatni nocleg delegacji wypadł nieopodal Piaseczna. A ponieważ panowały wtedy dobre stosunki między Warszawą a Stambułem, delegację ugoszczono wystawnym przyjęciem i aby przypodobać się gościom, na ratuszu umieszczono półksiężyc. Tamten ratusz spłonął, ale na nowym (z XIX w.) również postanowiono umieścić symbol islamu.
Kościół św. Anny wybudowano w XVI w. z cegły i częściowo otynkowano. W fasadzie umieszczono rzeźbę Jana Nepomucena z 1736 r. Najstarsze elementy świątyni to malowidła ścienne w prezbiterium oraz belka tęczowa na której zachował się krzyż. Obok stoi drewniana dzwonnica.
Rzeźby Józefa Wilkonia
W parku miejskim, ale i w innych punktach miasta można zobaczyć rzeźby Józefa Wilkonia. W całym mieście jest ich podobno kilkanaście, a wszystkie przedstawiają zwierzęta.
Józef Wilkoń
Ilustrator, malarz, rzeźbiarz, historyk sztuki, ur. w 1930 r. w Bogucicach, obecnie dzielnica Wieliczki. Ukończył Akademię Sztuk Pięknych w Krakowie oraz historię sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim. Zilustrował blisko dwieście książek dla dzieci i dorosłych. Zajmuje się również scenografią, projektuje gobeliny. Inspiracją jego prac jest przyroda, a przede wszystkim zwierzęta.
Dlaczego w Piasecznie jest tak dużo rzeźb Wilkonia? Artysta na początku lat 80′ ubiegłego wieku zamieszkał w Zalesiu Dolnym, obecnie dzielnica Piaseczna. W jednym z wywiadów powiedział: Przylgnąłem do Zalesia i nigdzie nie może być mi lepiej.
Więcej o Józefie Wilkoniu przeczytaj tutaj.
Dawna szkoła i park miejski
Park miejski jest przyjemną oazą zieleni, ale też znajdzie się w nim kilka ciekawostek. Najładniejszym miejscem jest część ze stawem otoczonym kwiatami i fontanną tryskającą z jego środka.
W parku warto zwrócić uwagę na dwa budynki: budynek szkoły oraz dworek Poniatówka. Oba wchodziły w skład budynków szkolnych przeznaczonych dla dziewcząt z tzw. nizin społecznych. Szkołę założyła Cecylia hr. Plater-Zyberkówna pod koniec XIX wieku.
Budynek szkoły
Spacerując po parku trudno przeoczyć dwu-kondygnacyjny budynek wybudowany na przełomie XIX/XX w. na potrzeby Szkoły Żeńskiej Gospodarstwa Wiejskiego, później przekształconej w Wyższą Szkołę Gospodarczą dla Kobiet. Jeszcze do niedawna mieściło się tu liceum. Obecnie budynek zamknięto, ze względu na konieczność przeprowadzenia remontu.
Dworek Poniatówka
Drugim ważnym budynkiem znajdującym się w parku jest dworek zwany „Poniatówka”. Wzniósł go prawdopodobnie starosta piaseczyński w 1774 r., ale archeolodzy w piwnicach odkryli ślady jeszcze starszej budowli. Podobno w dworku bywał książę Józef Poniatowski, stąd jego nazwa.
Pod koniec XIX w. posiadłość wraz z dworkiem nabyła hrabianka Cecylia Plater-Zyberkówna. Przeznaczyła go na mieszkania dla siebie i nauczycielek.
Obecnie wyremontowana Poniatówka czeka na otwarcie. Obiekt znajduje się w strukturach Muzeum Piaseczna.
Cecylia hr. Plater-Zyberkówna i jej szkoła
Cecylia Plater-Zyberkówna zakupiła w 1891 r. dobra Chylińskie (obecnie dzielnica Piaseczna) z przeznaczeniem na założenie szkoły. W tym też roku rozpoczęła działalność Szkoła Żeńska Gospodarstwa Wiejskiego mieszcząca się początkowo w starych zabudowaniach folwarcznych. Jedenaście lat później przeniesiono ją do nowego budynku (istniejący w parku). W 1918 r. placówka została przekształcona w Wyższą Szkołę Gospodarczą dla Kobiet. Program był na bardzo wysokim poziomie. Obejmował dziedziny w zakresie gospodarstwa domowego m.in. kuchnia, piekarnia, mleczarstwo, hodowla drobiu i trzody chlewnej, ogrodnictwo, przetwory, porządki domowe, ale też etykę, ekonomię, prawo i higienę.
Zachęcam do poczytania o barwnej postaci hrabianki. Kobiecie przebojowej, odważnej, postępowej i zaangażowanej w sprawy społeczne a także pedagoga i publicystki.
Planowane jest otwarcie w dworku Poniatówka wystawy poświęconej Cecylii Plater-Zyberk więc pewnie będzie to najlepsze miejsce do zapoznania się z jej biografią.
Cmentarz parafialny
W Piasecznie pod koniec XVIII w. założono cmentarz parafialny. Jeśli lubisz zaglądać w takie miejsca znajdziesz tu nagrobki z początku XIX w.
Mykwa
Mykwa czyli dawna rytualna łaźnia żydowska (ul. Zgoda 1a) to parterowy murowany budynek z mieszkalnym poddaszem. Łaźnia została zbudowana prawdopodobnie pod koniec XIX w. Przylegała do synagogi rozebranej w 1978 roku.
Cmentarz żydowski
Cmentarz żydowski (ul. Tuwima) założono około 1870 r. Większą część cmentarza zniszczono w trakcie budowy osiedla. Z około 1500 macew do obecnych czasów zachowało się kilkanaście. Według tabliczki informacyjnej ustawionej na cmentarzu, najstarsza macewa pochodzi z 1889 r.
Co dalej
Na blogu znajdziesz trochę opisów miasteczek polskich, znanych i takich gdzie turyści prawie nie zaglądają. Może wybierzesz się do któregoś?
Ponieważ Piaseczno leży tuż obok Warszawy, zaproponuję ci spacer śladami Marii Skłodowskiej-Curie. No chyba że chcesz poczuć brzęk pieniędzy i wziąć do ręki sztabkę złota, w takim razie swoje kroki skieruj do Centrum Pieniądza NBP.
Inne miejsca które odwiedziłam zobacz na mapie.
Jeśli zechcesz czytać podobne artykuły, proszę zapisz się na mój newsletter. Będzie mi miło, jeśli dołączysz do grona pasjonatów podróży.
