Brzeg to przede wszystkim zamek Piastów Śląskich z pięknie zdobionym renesansowym budynkiem bramnym. Ale też zabytkowe kamienice, rudery, wyspa, świątynie i parki w dawnej fosie.
W treści wpisu:
- Zamek Piastowski
- barok i iluzjonistyczne malowidła
- ruchoma pieta, jedyna w Polsce
Brzeg położony jest nad Odrą, mniej więcej w połowie drogi między Wrocławiem a Opolem. Od XIV do końca XVII w. był jedną ze stolic księstwa Legnicko-Brzeskiego. Miasto zostało mocno zniszczone w 1945 r. Więcej o historii miasta przeczytaj na www.brzeg.pl.
Atrakcje Brzegu
Zwiedzanie Brzegu rozpoczęłam oczywiście od najważniejszego zabytku czyli Zamku Piastowskiego. Potem był spacer ulicami Starego Miasta z odnowionymi budynkami i tymi prawie zapomnianymi. Zaglądałam do świątyń, przeszłam się po trzech parkach, które powstały w XIX wieku w miejscu fortyfikacji i dawnej fosy miejskiej.
1. Zamek i Muzeum Piastów Śląskich
Najbardziej znanym zabytkiem miasta jest Zamek Piastowski, wielkością i rozmachem przywołujący na myśl Wawel. Wystarczy wejść na dziedziniec, którego arkady nawiązują do włoskiego renesansu znanego nam z krakowskiego zamku. Ponadto arkady zdobione są motywami roślinnymi, herbami i innymi elementami.
W zamku w 1675 r. zmarł książę Jerzy II Wilhelm, ostatni z dynastii Piastów. To właśnie naturalnej wielkości figury księcia oraz jego żony Barbary zdobią budynek bramny. Ale zamiast długo zadzierać głowę, w muzeum można z bliska obejrzeć kopie figur książęcej pary. Warto jeszcze zwrócić uwagę na popiersia 24 Piastów Śląskich umieszczone na tymże budynku.
W zamku działa Muzeum Piastów Śląskich, które prezentuje historię miasta, dzieje Piastów Śląskich i ich wpływu na historię regionu. W pomieszczeniach zwiedzam ekspozycje prezentujące kolekcje mebli, malarstwa i rzeźby. W piwnicach umieszczono zbiór sarkofagów książąt legnicko-brzeskich oraz nagrobków. Muzeum zwiedzam z audioprzewodnikiem.
Nie widzę takiej informacji na stronie internetowej muzeum, ale miałam bilet upoważniający do zwiedzania zamku oraz zamkowego kościoła św. Jadwigi. Wejście do kościoła prowadzi z Placu Zamkowego, a drzwi do niego otwiera mi pan z zamkowej ochrony. W ciszy mogę wysłuchać tego, co opowiada audioprzewodnik.
Jest jeszcze wystawa o Kresach – ludziach co pozostawili na wschodzie swoje domy. Oni sami przynieśli prezentowane na wystawie eksponaty.
Godziny otwarcia: wtorek – niedziela 10.00 – 16.00.
Wstęp: bilet normalny 25 zł, ulgowy 18 zł; środa wstęp bezpłatny; audioprzewodnik 8 zł.
Szczegóły sprawdź na www.zamek.brzeg.pl.
2. Stare Miasto
Ponieważ miasto było mocno zniszczone w czasie II wojny, więc zabudowa Starego Miasta to mieszanka zdobionych kamienic i PRL-owskich budynków. Wśród zabytków uwagę przyciąga pokryty sgraffitem renesansowy Ratusz znajdujący się na rynku. Bryła obiektu nie zmieniła się od 400 lat. Można i warto go zwiedzać, szczególnie zachwyca Sala Rajców i Sala Stropowa. Ale wiem to tylko z opisów i zdjęć. Mnie nie udało się zobaczyć ratusza wewnątrz.
Uliczki zabytkowego centrum wzbudzają we mnie dosyć skrajne emocje. Z jednej strony bardzo ładne odnowione kamienice, z drugiej zaniedbane i mocno poszarzałe budynki. Niektóre miejsca sprawiają wrażenie jakby o nich całkiem zapomniano. Najładniejszą, reprezentacyjną i prawie w całości wyłączoną z ruchu ulicą jest ul. Długa. Przebiega w południowej części Starego Miasta.
3. Wyspa Jeżynowa
Idąc ulicą Nadodrzańską (tak, blisko Odry) trafiam w interesujące miejsce – Plac Młynów. Sam plac jest parkingiem otoczonym, z małymi wyjątkami, poszarzałymi budynkami z łuszczącym się tynkiem i nie prezentuje się dobrze. Ale z jednej jego strony stoi wielki młyn z czerwonej cegły. Obiekt pochodzi z 1889 roku. Kiedy przestał pracować, nie udało mi się dowiedzieć, obecnie jest nieużytkowany. Podobno pierwszy młyn mielił ziarno już w XIII w.
Przechodzę obok młyna i kieruję się na wysepkę na Odrze zwaną Wyspą Jeżynową (inna nazwa to Kępa Młyńska). Przekraczam zabytkowy zardzewiały most, obok którego znajduje się jaz piętrzący wodę służącą kiedyś do napędu młyna.
Na mnie miejsce zrobiło spore wrażenie, pomimo że opuszczone i pordzewiałe. Na pewno z dużym potencjałem. Może ktoś kiedyś będzie miał na niego pomysł.
4. Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego
Wybudowany w I połowie XVIII w. Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego znajduje się tuż obok zamku. Z zewnątrz wydaje się zwyczajny, za to w środku oszałamia barokiem. Na bogato. Piękne barwne polichromie pokrywają wszystkie powierzchnie od ścian po sklepienie. Ponadto te iluzjonistyczne malowidła zdają się go powiększać i podwyższać. Zwróć szczególną uwagę na te za ołtarzem głównym, ma się wrażenie jakby to nie malowidło a prawdziwe kolumny.
Ciekawostka – pieta
W jednym z ołtarzy bocznych zwróć uwagę na pietę. To ewenement na skalę krajową, jedyna taka w Polsce. Figura Matki Bożej przypomina marionetkę i przywędrowała prawdopodobnie z Włoch lub Hiszpanii. Ma około 250 lat. W rzeczywistości jest to drewniany stelaż z zawiasami. Rzeźba ma ruchomą głowę, ręce i nogi, co umożliwia jej ustawianie w różnych pozach oraz ubieranie w suknie. Włosy są prawdziwe, ludzkie. Została znaleziona na strychu zabudowań parafialnych, zakonserwowana i od 20 lat eksponowana w kościele.
5. Kościół św. Mikołaja
Kościół św. Mikołaja przy ul. Długiej to gotycka budowla, będąca jedną z najwyższych i największych świątyń na Śląsku. Kościół został zburzony w 1945 r. i odbudowana po zakończeniu działań wojennych. W czasie odbudowy odkryto cenne średniowieczne polichromie. Poza tym niewiele pozostało z dawnego wyposażenia. W czasie odbudowy kościół wyposażono w barwne witraże. Największe wrażenie zrobiła na mnie jego wielkość.
6. Ruiny kościoła św. Piotra i Pawła
Gotycki kościół pw. św. Piotra i Pawła jest obecnie ruiną stojącą przy Placu Młynów. Ta najstarsza świątynia w mieście wybudowana została jako kościół klasztoru franciszkanów. Kiedy w XVI w. kościół przestał pełnić swoją funkcję, przemianowano go na arsenał. Przez kolejne stulecia pełnił różne funkcje. W czasie pamiętnej powodzi w 1997 r, zawaliła się wieża. W ostatnich latach zabezpieczono dach, ale obiekt nadal jest w złym stanie i nie jest użytkowany.
7. Most Piastowski
Most Piastowski nad Odrą powstał w miejscu obiektu uszkodzonego w czasie II wojny. Ciekawostką jest, że obiekt wzniesiono 70 lat temu, ale przęsła są znacznie starsze.
Skąd te przęsła?
Do budowy Mostu Piastowskiego wykorzystano dwa przęsła przywiezione z Bydgoszczy, datowane na 1891 r. I to nie z byle jakiego mostu ale kolosa, który był jednym z najdłuższych w Europie – kilkanaście przęseł i ponad kilometr długości. Bydgoski most został mocno uszkodzony w czasie II wojny. Po wojnie w Bydgoszczy wybudowano nowy, a ocalałe kilka przęseł postanowiono wykorzystać w innych miejscach. I tak dwa z nich trafiły do Brzegu.
8. Park Nadodrzański
Park Nadodrzański położony jest, jak nazwa wskazuje nad Odrą, z drugiej strony dochodzi do zamku. Ciekawym obiektem jaki znajduje się na terenie parku jest Brama Odrzańska będąca elementem dawnych fortyfikacji. Ale nie jest to jej pierwotne miejsce, została tu przeniesiona pod koniec XIX w. Obecnie nie pełni roli bramy a parkowej dekoracji. Kiedyś mury obronne posiadały pięć bram i dziewięć bastionów, do naszych czasów przetrwała tylko ta jedna brama.
9. Park Chrobrego
Park Chrobrego cieszy licznymi pomnikami przyrody. Są tu dęby, cisy, lipy, modrzewie i wiele innych. Oprócz ciekawego drzewostanu znajduje się tu amfiteatr, w którym odbywają się imprezy plenerowe. Ale chyba jego największą atrakcją jest staw, przyciągający ptactwo wodne. Park powstał w miejscu dawnych fortyfikacji, stąd jego druga nazwa Park nad Fosą.
10. Park Centralny
Park Centralny to dużo zieleni, dwa stawy, fontanny. Rosną tu wiekowe dęby i cisy. Ten park również powstał w miejscu dawnych fortyfikacji. Rozplanowanie alejek w czasie przekształcania fosy w park (XIX w.), zachowało się do obecnych czasów w prawie nie zmienionym stanie. W tym i w Parku Chrobrego najlepiej widać różnicę w poziomach terenu, tam gdzie alejki prowadzą na dno fosy.
Gdzie na obiad i kawę
Bar Piccolo (ul Długa 45). Tym razem na obiad polecę zwyczajny samoobsługowy bar. Taki gdzie przychodzi się tylko zjeść za nieduże pieniądze. Popularny wśród miejscowych osób, którzy zabierali posiłki na wynos.
Kawiarnia & Cukiernia Godyla (ul. Długa 6). Można wejść na kawę i ciacho ale też zaopatrzyć się w słodkości i pieczywo.
Co dalej
Skoro był „Mały Wawel” to może przypomnij sobie krakowski Wawel. Poza tym niedaleko, na wschód, położone jest Opole, a w zachodnim kierunku Wrocław. W bliższej okolicy też jest co zwiedzać. Zajrzyj do małej miejscowości Grodków, obejrzyj całkiem spory zamek w Niemodlinie albo ten w Rogowie Opolskim.
Inne miejsca które odwiedziłam zobacz na mapie.
Jeśli zechcesz czytać podobne artykuły, proszę zapisz się na mój newsletter. Będzie mi miło, jeśli dołączysz do grona pasjonatów podróży.
