Saloniki (Thessaloniki) odwiedziłam z moją znajomą, Kasią. Przyleciałyśmy z Krakowa rano, więc na zwiedzanie miasta przeznaczyłyśmy 1,5 dnia. To wystarczająca ilość czasu aby obejrzeć centrum a nawet zajrzeć do muzeum. Trzeciego dnia opuściłyśmy miasto wypożyczonym samochodem aby zwiedzić okolicę. Poruszałyśmy się po regionie Grecji zwanym Macedonią, w którym zachowało się sporo zabytków z czasów bizantyjskich. A więc będziemy podążać śladami Bizancjum, ale nie tylko.
W treści wpisu:
- sporo zabytków bizantyjskich
- spacer nadmorską promenadą
- dwa muzea
- Co zobaczyć w Salonikach
- 1. Promenada nad morzem
- 2. Plac i ulica Aristotelous
- 3. Dzielnica Ladadika
- 4. Muzeum Bizantyjskie
- 5. Muzeum Archeologiczne
- 6. Kościół Mądrości Bożej (Agias Sofias)
- 7. Rotunda i Łuk Galeriusza
- 8. Bazylika cudownej ikony Matki Boskiej (Panagia Acheiropoietos)
- 9. Kościół Matki Boskiej Kotlarzy (Panagia Chalkeon)
- 10. Bazylika św. Demetriusza (Agios Dimitrios)
- 11. Punkt widokowy
- 12. Fortyfikacje
- 13. Monaster Vlatades (Moni Vlatadon)
- 14. Monaster św. Dawida (Ossios David Monastery of Latomou)
- Mapa wymienionych atrakcji
- Informacje praktyczne
- Co dalej
Saloniki wymagają od zwiedzającego trochę wysiłku. Wysiłku, aby wyszukać interesujące lub zabytkowe miejsca wśród blokowiska. Bo Saloniki są miastem nowym. Kiedy patrzymy na nie z okna samolotu, widzimy głównie szachownicę ulic i kilkupiętrowe bloki. Miasto zniszczył w 1917 r. ogromny pożar, który strawił większą część miasta.
Obecnie Saloniki są drugim miastem co do wielkości w Grecji a także stolicą Macedonii. Miasto założone zostało przez króla Kassandra w 315 r. p.n.e., który nazwał je na cześć swojej żony Thessalonike, córki Filipa II macedońskiego i przyrodniej siostry Aleksandra Wielkiego. A te dwie postacie tj. król Filip II i jego syn Aleksander Wielki będą dość często pojawiać się w naszych szlakach, kiedy będziemy zwiedzać okolicę Salonik.
Aby zachęcić do zwiedzania Salonik wspomnę, że 15 zabytków wpisano na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Niektóre z nich zobaczymy.
Co zobaczyć w Salonikach
Moja propozycja obejmuje atrakcje położone blisko morza oraz te na wzgórzu, gdzie zachowały się mury obronne. Ponieważ preferuję niespieszne podróżowanie więc zajęło nam to 1,5 dnia, ale możesz je oblecieć w ciągu jednego. Odległości nie są specjalnie duże, nie ma potrzeby korzystania z komunikacji publicznej.
Na trasie jest sporo kościołów, więc jeśli nie chcesz zwiedzać wszystkich, polecę ci te, do których według mnie trzeba koniecznie trzeba zajrzeć:
- Kościół Mądrości Bożej (Agias Sofias) (pkt. 6)
- Bazylika cudownej ikony Matki Boskiej (pkt. 8)
- Monaster św. Dawida (pkt. 14)
1. Promenada nad morzem
Promenada nadmorska ciągnie się prawie 5 kilometrów od portu do Hali Koncertowej. Przeszłyśmy fragment mijając po drodze kilka miejsc, na które warto zwrócić uwagę.
Parasolki
Chyba najbardziej znana w Salonikach, nowoczesna instalacja – parasolki. Fajnie prezentują się na zdjęciach, szczególnie wieczorem.
Pomnik Aleksandra Wielkiego
Pomnik Aleksandra Wielkiego na koniu wykonano z brązu. Jest sporych rozmiarów monumentem.
Biała Wieża
Najbardziej rozpoznawalną budowlą miasta jest Biała Wieża (łatwo ją wypatrzeć również z samolotu). Dawniej była elementem murów obronnych, rozebranych na tym odcinku pod koniec XIX w. Wcześniej zwano ją Krwawa Wieża ponieważ mieściła więzienie. Obecnie wewnątrz urządzono małe muzeum poświęcone historii miasta, na szczycie znajduje się taras widokowy. Do środka nie wchodziłyśmy.
Stary Port
Promenada kończy (lub zaczyna) się przy Starym Porcie, który stał się miejscem wypoczynku mieszkańców. Część zachowanych budynków wyremontowano i przekształcono na lokale gastronomiczne i muzea. O dawnym przeznaczeniu tego miejsca świadczy żuraw portowy, charakterystyczna zabudowa oraz pozostały fragment torowiska. Najlepiej przyjść tu o zachodzie słońca.
Ciekawostka
Cyryl i Metody, bracia urodzeni w Salonikach. Twórcy najstarszego pisma słowiańskiego, dzięki czemu jako pierwsi przełożyli fragmenty Biblii na ten właśnie język. Wprowadzili liturgię w języku słowiańskim i dążyli do wprowadzenia chrześcijaństwa na ziemiach Słowian.
2. Plac i ulica Aristotelous
Prostopadle do promenady przylega Plac Aristotelous, dalej zmieniający się w ulicę o tej samej nazwie. Jest to reprezentacyjny deptak z zabytkowymi budynkami, gdzie organizowane są najważniejsze wydarzenia miasta.
3. Dzielnica Ladadika
W pobliżu Starego Portu, wystarczy tylko nieco oddalić się od nadmorskiej promenady znajduje się Dzielnica Ladadika. To modna, tętniąca wieczorami dzielnica z wąskimi uliczkami oraz wieloma tawernami i restauracjami. My byłyśmy rano, więc jedyny ruch jaki zaobserwowałyśmy sprowadzał się do nielicznych porannych dostaw produktów.
4. Muzeum Bizantyjskie
Muzeum Bizantyjskie prezentuje zbiór rzeźb i malarstwa z początku okresu bizantyjskiego. Zobaczymy fragmenty mozaik, malowidła ścienne, ceramikę, ikony i inne dzieła sztuki średniowiecznej a także przedmioty codziennego użytku.
Godziny otwarcia: codziennie 8.00/8.30 – 15.30/20.00 w zależności od sezonu;
Bilety: normalny 8 EUR, ulgowy 4 EUR;
5. Muzeum Archeologiczne
W Muzeum Archeologicznym zgromadzono znaleziska z terenów całej Macedonii. Prezentuje sztukę helleńską i rzymską. A więc jest ceramika, wyroby ze szkła i złota. Mnie najbardziej spodobały się precyzyjnie zdobione wyroby ze złota.
Godziny otwarcia: codziennie 9.00 – 16.00/17.00 w zależności od sezonu;
Bilety: normalny 8 EUR, ulgowy 4 EUR;
6. Kościół Mądrości Bożej (Agias Sofias)
Kościół Mądrości Bożej (Agias Sofias) jest jedną z najbardziej okazałych świątyń w Salonikach. Pochodzi z VII wieku i wzorowany był na monumentalnej świątyni w Konstantynopolu. Kopułę zdobi wspaniała mozaika „Wniebowstąpienie”, gdzie Chrystus błogosławiąc unosi się w górę, a całość otacza 15 postaci: 12 apostołów, Maria i dwa anioły. Kościół na liście UNESCO.
Godziny otwarcia: codziennie 7.00 – 21.00;
Bilety: bezpłatnie;
7. Rotunda i Łuk Galeriusza
Pierwotnie Rotunda i Łuk tworzyły olbrzymią całość jako kompleks pałacowy cesarza Galeriusza.
Rotunda jest najstarszym budynkiem w Salonikach, została wybudowana w IV wieku. Do dzisiaj nie ma pewności jakie było jej pierwotne przeznaczenia (prawdopodobnie mauzoleum cesarskie). Dopiero około 400 r. n.e. przeznaczono rotundę na świątynię chrześcijańską. Wewnątrz można obejrzeć piękne mozaiki. Obiekt na liście UNESCO.
Łuk Galeriusza upamiętnia zwycięstwo cesarza Galeriusza nad Persami w 297 r. n.e. Pierwotnie miał cztery filary (ocalały dwa) i rozpięty był nad drogą Via Egnatia. Marmurowe reliefy przedstawiają sceny bitewne oraz postacie niosące trofea wojenne.
Godziny otwarcia Rotundy: od środy do poniedziałku 8.00/8.30 – 15.30/20.00 w zależności od sezonu; wtorek nieczynne.
Bilety do Rotundy: normalny 6 EUR ulgowy 3 EUR;
8. Bazylika cudownej ikony Matki Boskiej (Panagia Acheiropoietos)
Bazylika cudownej ikony Matki Boskiej (Panagia Acheiropoietos) to jeden z najpiękniejszych przykładów architektury bizantyjskiej. Powstał w V w. Zwracają uwagę dwa rzędy kolumn oraz oryginalne mozaiki pod łukami, przedstawiające motywy geometryczne, roślinne, zwierzęce.
Godziny otwarcia: od poniedziałku do piątku 9.00-12.00 i 18.00-20.00; sobota, niedziela zamknięte.
Wstęp: bezpłatnie.
9. Kościół Matki Boskiej Kotlarzy (Panagia Chalkeon)
W trakcie naszego pobytu na zewnątrz i wewnątrz prowadzono prace remontowe. Mimo to można było zajrzeć do środka.
Kościół Matki Boskiej Kotlarzy (Panagia Chalkeon) wybudowano w XI w. z czerwonej cegły. Kościół nie jest duży, ale wewnątrz znajdują się interesujące freski. Ich oglądanie utrudniał remont ale na ścianach można zobaczyć m.in. proroków ze zwojami, sceny z Ewangelii, Ostatnią Wieczerzę.
Godziny otwarcia: codziennie 7.30-12.00.
Bilety: bezpłatnie;
10. Bazylika św. Demetriusza (Agios Dimitrios)
Bazylika św. Demetriusza (Agios Dimitrios) wzniesiony w V w. i wielokrotnie przebudowywany a po pożarze w 1917 r. zbudowany właściwie na nowo. Jest jednym z największych kościołów w Grecji. Legenda głosi, że bazylikę wzniesiono w miejscu tortur św. Demetriusza, którego relikwie znajdują się w kościele.
W świątyni znajdują się nieliczne ocalałe z pożaru mozaiki (bliżej ołtarza), ale nie dane nam było je zobaczyć, ponieważ trafiłyśmy na nabożeństwo, a te trwają tam bardzo długo. Weszłyśmy więc na emporę, gdzie chwilę przysłuchiwałyśmy się liturgicznym śpiewom a capella. Niezwykłe przeżycie, mimo że miałam już okazję słuchać tego wielogłosowego śpiewu.
Kościół na liście UNESCO.
Godziny otwarcia: codziennie 6.00 – 22.00.
Bilety: bezpłatnie;
Ciekawostka
Święty Demetriusz, męczennik i patron Salonik żył w III w. W młodości służył w legionach rzymskich, następnie stał się wyznawcą Chrystusa. Został aresztowany podczas nauczania na forum i uwięziony. Dodatkowym powodem skazania na śmierć był fakt, że pobłogosławił przed walką zapaśnika Nestora, który był jego uczniem.
11. Punkt widokowy
Podczas wchodzenia na wzgórze, od pewnego poziomu można korzystać ze schodów, zamiast wspinać się ulicą obok przejeżdżających samochodów. Właśnie jednymi ze schodów dotarłyśmy do punktu widokowego u podnóża fortyfikacji.
12. Fortyfikacje
Mury obronne wzniesiono w średniowieczu, ale widać w nich elementy z dawniejszych czasów, nawet z czasów Kassandra. Elementem fortyfikacji były również wieże, a jedną z nich jest Biała Wieża stojąca przy nadmorskiej promenadzie. W tamtych czasach długość murów dochodziła do 8 km. Do dzisiaj pozostały 4 km, z czego najlepiej zachowane fragmenty obwarowań znajdują się na wzgórzu.
Miejscami na które warto zwrócić większą uwagę to Wieża Trigoniou i Heptapyrgion wkomponowane w system obronny górnego miasta. Do obu można wejść za opłatą. Ja nie wchodziłam. Zadowoliły mnie widoki z tarasu tuż przy wieży oraz spacer uliczkami wewnątrz murów. I właśnie dzielnice Salonik wewnątrz murów oraz na jej zboczach są najatrakcyjniejszą częścią miasta. Na liście UNESCO.
13. Monaster Vlatades (Moni Vlatadon)
Monaster Vlatades (Moni Vlatadon) położony jest na wzgórzu, tuż obok murów obronnych. Na jego ocienionym drzewami terenie można zobaczyć zabytkowy kościół z freskami z XV w. ale też nowsze budynki. Całość położona jest w ogrodzie, a z niektórych miejsc mamy widok na miasto.
Na terenie klasztoru działa sklepik z pamiątkami, książkami i dewocjonaliami.
Godziny otwarcia: codziennie 7.30 – 11.00 i 17.30 – 20.00;
Wstęp: bezpłatnie;
14. Monaster św. Dawida (Ossios David Monastery of Latomou)
Sporo już kościołów w Salonikach widziałam, a ten jest jednym z tych, do którego trzeba koniecznie zajrzeć. Wejście znajduje się na końcu wąskiej uliczki. Kościół jest malutki i może dzięki temu zachował niepowtarzalny klimat. Przed wejściem jest nieduży placyk z dzwonnicą i widokiem na miasto.
Monaster św. Dawida (Ossios David Monastery of Latomou) z V w. Wewnątrz wspaniała mozaika z początków chrześcijaństwa, przedstawiająca wizję proroka Ezechiela. W centrum widać postać Chrystusa siedzącego na tęczy, a pod Jego stopami płyną cztery rzeki, które wpadają do Jordanu. Kościół na liście UNESCO.
Uwaga: Podane godziny otwarcia obiektów (nie dotyczy muzeów) mogą nie być aktualne. Grecy dość „luźno” podchodzą do podawanych informacji, nierzadko w różnych źródłach są sprzeczne. A więc wrzuć na grecki luz i zwiedzaj. Zdarza się, że w godzinach zamknięcia pojawi się umówiona wcześniej wycieczka, osoba przygotowująca kościół do nabożeństwa lub z innych powodów zastaniesz jednak otwarte drzwi do kościoła i uda ci się zajrzeć do środka.
Mapa wymienionych atrakcji
Informacje praktyczne
Transport z lotniska w Salonikach do centrum miasta. Z lotniska do centrum Salonik jechałyśmy autobusem 01X. Jedzie się około 50 minut, bilet 1,80 EUR zakupiony w kasie obok przystanków. Nie wiem czy zawsze tak jest, ale autobus był mocno zatłoczony, a ponieważ linia ma wiele przystanków więc dosiadali się jeszcze miejscowi.
Nocleg. Wybrałyśmy hotel Egnatia (ulica Adigonidon 16) ze względu na jego położenie w centrum oraz blisko przystanku autobusu jadącego z lotniska.
Wypożyczenie samochodu. Samochód wypożyczyłyśmy w firmie Autoway Polska. Wszystkie formalności załatwione przed wyjazdem w języku polskim. Na miejscu przy odbiorze samochodu komunikacja po angielsku.
Bilety ulgowe – do nabycia uprawnione są osoby od 65 roku życia oraz dzieci i młodzież.
Co dalej
Zasmakuj w górskich widokach Masywu Olimpu. W poszukiwaniu starożytnych zabytków zajrzyj do Werginy i Pelli położonych w regionie greckiej Macedonii. Wybierz się na półwysep Mani, jeden z „palców” Peloponezu, gdzie poczujesz się jak na końcu świata albo na gwarną Santorini.
A jeśli lubisz odkrywać mniej popularne atrakcje w dużych miastach, może zainteresuje cię co znalazłam w Pradze lub Bangkoku.
Inne miejsca które odwiedziłam zobacz na mapie.
Jeśli zechcesz czytać podobne artykuły, proszę zapisz się na mój newsletter. Będzie mi miło, jeśli dołączysz do grona pasjonatów podróży.